Yeni doğan kategorisinde olan bebeklerde pişik oldukça sık görülmektedir. Bebeğin, kas kontrolü olmadığı için tuvalet edimi de yoktur. Bu duruma bağlı olarak bebeğin popo, kasık gibi bez bölgelerinde ve etrafında tahrişler meydana gelir. Bu duruma tıp dilinde diaper dermatit; halk arasında pişik adı verilmektedir. İdrar ya da dışkının, bebeğin bezinde ya da kıyafetinde az bir süre beklemesi dahi, bebeğin cildinde pişik oluşmasına sebep olabilmektedir. Derisi oldukça hassas olan yenidoğan bebeklerde özellikle yaz aylarında çok rahatsız edici, hem bebeği hem de aileyi sıkıntıya sokan bir durumdur.
Pişik nasıl meydana gelir?
Bebeklerin cildi, ince ve hassas yapıdadır. Bebeğin altında bekleyen idrar, kısa süre sonra amonyağa dönüşerek bebeğin cildini tahriş eder. Bu tahrişin asıl sebebi ise “candida albicans” denen bir mantardır. Bu mantar, idrar ve dışkı ile çok çabuk reaksiyon gösterir. Bebeğin altının nemli ve kapalı olması da bu mantarın çoğalmasına sebep olur. Pişik; bebek bezinin, bebeğin tenine temas ettiği bölgede kızarıklık ve kabarıklık olarak kendini gösterir. Bu süreç bebek için oldukça acı vericidir. Pişik bölgesi kısa sürede tedavi edilmez / temizlenmez ise, bölgenin enfeksiyon kapma riski artar ve pişik alanı genişleyebilir. Bebeğin huysuzlanması ve ağlaması ile anlaşılabilecek olan bu deri rahatsızlığının en sık görüldüğü evre ilk dokuz ila on iki ay arasıdır.
Pişik oluşumuna karşı alınacak önlemler nelerdir?
Bebekte pişik oluşması durumunda uygulanacak ilk yardım, bebeğin poposunu suyla yıkamaktır. Daha sonra pişik tedavisi için kullanılan pişik kremi ile bölge kremlenmelidir. Pişik kremleri genellikle çinko oksit içeren, beyaz yapıda kremlerdir. Bütün dünyada pişik tedavisinde en çok çinko oksitli kremler kullanılır. Herhangi bir yan etkisi bulunmayan pişik kremleri yakıcı değildir, cildi rahatlatır ve alerji yapmaz. Her bez değiştirmede çinko oksit içeren pişik kremleri gönül rahatlığıyla kullanılabilir.
Bebeğin cildi aşırı derecede tahriş olmuşsa, altı sık sık kontrol edilmeli ve bez, çok az ıslanmışsa dahi hemen değiştirilmelidir. Aynı zamanda bebeğin altı havalandırılmak üzere belirli aralıklarla açık bırakılmalıdır. Çünkü pişik, deri hava almadığı zamanlarda çok daha çabuk yayılmaktadır.
Pişik tedavisinin nasıl yapılacağı kadar önemli olan bir diğer husus da, pişik oluşumunun nasıl engelleneceğidir.
Bunun için dikkat edilmesi gereken bazı noktalar bulunmaktadır:
- Bebeğin altını temizlerken hijyenik bezler, mendiller ya da havlular kullanılmalıdır. Pişik oluşumunun en büyük sebebi kötü hijyendir.
- Temizleme materyalleri ile bebeğin poposu temizlenirken, bu işlemin, yumuşak ve hafif hareketlerle yapılmasına dikkat edilmelidir.
- Bebeğin altı temizlenirken; kolonya, kolonyalı mendil benzeri kimyasal ve yakıcı ürünler kullanılmamalıdır.
- Bebeğin alt bezi sık sık değiştirilmelidir. Popo, uzun süre ıslak ya da nemli kalmamalıdır. Günde ortalama en az 5 – 6 kere bebeğin bezi değiştirilmeli ve bez değişimi arasındaki süre 2 – 3 saat aralığında olmalıdır.
- Dışkı sonrası bebeğin poposu ılık su ile yıkanmalıdır.
- Bebeğin boy ve kilosuna uygun olan bebek bezleri alınmalıdır. Bebek bezi seçiminde bez dokusunun pamuk yüzeyli olmasına dikkat edilmelidir. Plastik ya da naylon içerikli bezler, pişik oluşumuna sebep olduğu gibi pişiğin etkisini de arttırmaktadır.