Menengiç kahvesi, menengiç ağacından üretilen ve Türkiye’de Akdeniz, Güneydoğu Anadolu ve İç Anadolu bölgelerinin dağlık, kırsal bölgelerinde ekimi yapılmadan, kendiliğinden doğal olarak yetişir. Türkiye’nin doğal bitki örtüsü parçalarından biri olan menengiç, yörelere göre farklı isimler alabilmektedir. (Çitlenbik, çedene, çitemik, çıtlık gibi.)
Menengiç kahvesi, menengiç ağacının meyvelerinin kurutulup kavrulmasının ardından Türk kahvesi gibi pişirilmesiyle elde edilmektedir. Menengiç oldukça faydalıdır.
Menengiç Kahvesi Nasıl Üretilir?
Menengiç ağacındaki yabani antep fıstığı meyveleri toplanır. Bu işlem oldukça zahmetlidir. Bunlar yıkanır ve güneşte kurutulur. Kurutulduktan sonra koyu kahverengi rengini alıncaya kadar kavrulur. Pekmez kıvamında bir macun oluncaya kadar ezilir. İçinde meyvenin kum benzeri taneciklerini içeren yağlı ve koyu renkli zeytin ezmesi görünümlü macuna Menengiç (çedene, çitlenbik) Kahvesi denir.
Bu kahveyi evde hazırlamak için aktardan alınan tane menengici geniş bir tavada hiçbir şey eklemeden kavurup havanda dövmek gerekir ki kahve çekirdeklerinin doğru ölçüde, istenen pütürsüzlük seviyesine ve kıvamına ulaşması her zaman kolay olmayabilir. Eğer fazla dövülürse acı bir tadı olabilir. Ayrıca oldukça zahmetli bir süreçtir. Bunun yerine (ev yapımının lezzetini vermeyecek olsa da) hazır olarak kavanozlanmış halde aktarlardan veya bazı büyük marketlerden almak da seçenekleriniz arasındadır. Bu kahveleri ağzı kapalı şekilde oda sıcaklığında muhafaza edebilirsiniz.
Menengiç Kahvesinin Faydaları Nelerdir?
- Nefes darlığına iyi gelir.
- Ses tellerine faydalıdır.
- Solunum yollarını açar.
- Mide ağrılarını azaltır.
- Göğsü yumuşatır.
- Böbrekteki kumların dökülmesine yardımcı olur.
- Afrodizyak etkisi bulunur.
- Öksürüğü keser.
Menengiç Kahvesi Nasıl İçilir?
Malzemeler: (Tek kişilik)
- 1 büyük çay fincanı süt (Su da kullanabilirsiniz, ancak süt kullanırsanız daha yumuşak bir içim elde edersiniz.)
- 2 tatlı kaşığı menengiç kahvesi (Kavanozun üzerinde biriken yağ tabakasının altındaki katı kısımdan alın.)
- Damak tadınıza göre 1 veya 2 çay kaşığı toz şeker
- Taşmaları engellemek için süt ölçüsünden daha büyük bir cezve
- Büyük bir çay fincanı (Isıtılmış olması tercih edilir.)
Yapılışı ve servisi:
- Cezveye sütü koyun ve üzerine menengiç kahvesini, keyfinize göre şekeri ilave edin. Ocakta sürekli karıştırarak bir taşım kaynatın.
- İlk kaynama sonrası taşmasını önleyerek ve karıştırmaya devam ederek birkaç dakika daha ocakta tutun.
- Türk kahvesi gibi ağır ateşte pişirilmesi önerilir ancak orta veya harlı ateşte de pişirebilirsiniz. Önemli olan kahvenizin, tam erime oluncaya dek ocak üzerinde kalmasıdır. Pratik bir yöntem olarak, menengiç kahvesinin tanecikli yapısının daha az hissedilmesi için ocağa konmadan önce bir süre karıştırılması da önerilir.
- Fincana dökülüp soğuduğunda oluşacak kaymak tabakasının alınabilmesi için, servis edilirken yanına tatlı kaşığı koyun.
- Karıştırma ne kadar iyi yapılırsa yapılsın bir miktar telve birikecektir. Bu kısmı yiyebilirsiniz. Ama istemeyenler, kahveyi fincana dökerken süzgeç kullanabilirler.
- Türk kahvesi fincanı, ya da Türk kahvesi fincanından biraz daha uzun ve kulpsuz fincanla servis edin.
- Kahvenin yanında menengiç taneleri, leblebi, yer fıstığı gibi çerezler servis edebilirsiniz.