Kış günleri artık neredeyse geldi ve havaların soğuma süreci şimdiden başladı. Değişen hava koşulları ile birlikte güvenli ve ekonomik bir sürüş için araçların kış bakımı mutlaka yapılmalı. Hava koşullarının oto yollar üzerindeki etkileri, otomobillerin, güvenli ve doğru kullanılması için, oldukça önemli. Otomobillerin en önemli aksamlarından birisi de, kuşkusuz lastikler. Arabanın yolla temasını sağlayan lastikler, sürüş güvenliği için, hesaba katılması gereken ilk yerlerden birisi. Kar yağışının yoğun olarak yaşandığı ülkemizde, kar zincirinin kullanımı da, can güvenliği açısından elzemdir. Kar zincirinin neden ve ne zaman takılması gerektiği, nasıl takılacağı ise, sorulması gereken ilk sorular arasındadır.
Arabaların zemin üzerinde, sağlıklı bir şekilde seyretmesi, sürtünme kuvvetinden dolayıdır. Her cismin yerle olan teması, sürtünme kuvveti aracılığıyla sağlanır. Zeminle, zemine temas eden nesne arasındaki sürtünme kuvveti, nesnenin hızını ve zemin üzerinde, sapmadan ve yere düşmeden hareket edebilmesini sağlar. Yürürken ayağımızın her zaman kaymamasının sebebi, yerle aramızda bir sürtünme kuvveti olmasıdır. Kaygan zemin olarak adlandırılan şey, sürtünme kuvvetinin, üzerinde dengede yürünmesi için yeterli olmayacak seviyeye indiği zeminlerdir. Arabalar için de, zeminle temas ve sürtünme kuvveti, aracın yoldan çıkmadan hareket edebilmesi için, son derece önemlidir. Araba lastiği reklamlarında ve sürüşle ilgili programlarda sıkça duyduğunuz, yol tutuşu terimi de, lastiğin sürtünme kuvvetini ne kadar muhafaza edebildiğini ve aracın yoldan çıkmadan, kaymadan, sapmadan seyahat edebilmesi için, zeminle temasının ne kadar güçlü olduğunu tanımlar.
Kar zinciri nasıl takılır?
Her ne kadar kolay takıldığı söylenen sistemler bayağı pahalı olsa da ihtiyaç halinde en kolay takılanlar bu zincirlerdir. Bununla birlikte, kışın tatile arabayla gitmeden önce bazı hazırlıkları yapmalısınız. Öncelikle özel bir takma kafası her tekerleğin üzerine vidalanmalıdır. Halkaların bağlantılarının uzunluğunu da lastik boyutuna göre ayarlamalısınız.
Arka tarafı sabitledikten sonra ön tarafa doğru iyice zinciri geriyorsunuz. Zincirin gergin olması çok önemlidir. Zincirin bağlantı noktalarını ön tarafta da yaptıktan sonra işleminiz bitiyor. Biraz önce de bahsettiğimiz gibi bağlantı noktalarındaki sivri kısımları tekerlerle temas ettirmeyin. Bu işlemleri yaptıktan sonra güvenli ve huzurlu bir şekilde yola çıkabilirsiniz.
Kar zinciri neden takılmalı?
Karlı ve yağmurlu havalar, zeminle araç arasındaki sürtünme kuvvetinin, kritik seviyeye düştüğü ve araçların yol üzerinde kaymadan hareket edebilmelerinin oldukça zor olduğu dönemlerdir. Olağan günlerde mümkün olan yol tutuşu, karlı havalarda kolay kolay sağlanamaz. Bu yüzden, kar için özel olarak tasarlanmış lastik çeşitleri olduğu gibi, lastiğin yerle temasını güçlendirecek ve sürtünme kuvvetini artıracak bir aparat olan kar zincirleri de, güvenli bir sürüş için, elzem araçlardır.
Avrupa Birliği ve Türkiye’de yürürlükte olan yasalar, kar lastiklerini yeterli görmeyip, kar zincirinin de araçta bulundurulması gerektiğini söylerler. Gerçekten de kar lastikleri, her ne kadar, özel tasarımları sayesinde, yol tutuşunu artırsa da, çok zorlu doğa koşullarıyla karşılaştıklarında, yetersiz kalabilir ve sürücüleri zor durumda bırakabilirler. Bu nedenle, kar lastiği kullanıyor olmanız, kar zinciri kullanmamanız gerektiği anlamına gelmez. Hem sizin, hem de araçta seyahat eden diğer insanların güvenliği için, kar zinciri kullanımı, azami derecede önemlidir.
Kar zinciri ne zaman takılmalı?
Kar yağışının yoğun olduğu, lastiğe rağmen, aracın yolla temasının sağlıklı biçimde sağlanamadığı zamanlarda, kar zinciri takmalısınız. Aracınızda her zaman bulundurmanız gereken kar zinciri, ihtiyari bir önlem olarak, beklenmedik kar yağışlarında ve/veya aniden yoğunlaşan yağışlarda, aracınızın kaza yapmaması için, mutlaka lastiğe takılmalıdır. Ama dikkat etmeniz gereken bir başka nokta daha var; kar zinciri taktıktan sonra, 50 km/s üzerinde hız yapmamalısınız. Yağmurlu ve karlı havalarda meydana gelen kazaların önemli kısmının sebebi, hava ve yol şartlarına dikkat edilmeden, gerekli önlemler alınmış olsa dahi, fazla hızlı araba kullanılmasıdır.
Kar zinciri çeşitleri nelerdir?
Merdiven tipi zincirler
Adından da anlaşılabileceği gibi, bu tür zincirler, lastik sırtı üzerine yerleştirilen paralel çubuklardan oluşur. Hareket kuvveti doğruysa, frenleme ve kontrol edilebilirlik, boylamasına halkaların olmaması sayesinde temin edilir. Merdiven tipi kar zincirleri kolay zeminlere uygundur. Kalın karda ise etkilerini kaybederler.
X tipi zincirler
Bu tür zincirler, lastik sırtında birbirine geçen çok sayıda zincir halkasından oluşurlar ve iyi bir kavrama sağlarlar. Hem hareket kabiliyeti hem de frenleme açısından etkilidirler. Titreşimler minimize edildiği için, sürüş konforunu çok fazla etkilemezler. Çelik halkalar ile güçlendirilmiş X tipi kar zincirlerini tercih etmenizde yarar var. Makul bir fiyat farkına rağmen, daha dayanıklıdırlar ve daha iyi bir kavrama kabiliyeti sunarlar.
Hızlı montaj zincirleri
Bu tür zincirlerin montajı, janta sabitlenen bir adaptör sayesinde kolaylaştırılmıştır. Araç hareket etmeye başladığında, zincir doğru konumu alır. Pratik kullanıma sahip hızlı montaj zincirleri, aynı zamanda pahalıdırlar, çok yer kaplarlar ve klasik zincirler kadar performanslı değillerdir.