Bitkinlik hissi, sürekli insanın üstüne çöken bir atalet, erteleme hastalığı adı verilen, herhangi bir işi bir türlü yapamama durumu, modern insanlığın problemleri arasında, aslında en sık rastlananlardan birisi. Erteleme hastalığı, bir ödev, iş için yapılacak çalışmalar ve benzeri gerekliliklerin yerine getirilmesi gereken zamanda oluşan bir isteksizlik, üşengeçlik hali gibi görülebilir. İngilizcede ‘’procrastination’’ (sürüncemede bırakmak) olarak adlandırılan bu durum, tıp dünyasında bir hastalık olarak görülüyor ve belirtileri, tedavi yolları gibi öneriler veriliyor. Erteleme hastalığından kurtulmanın yolları, başlangıçta zor gibi gelecek, ancak uygulanmaya başlandığında, hem daha kolay üstesinden gelinebilecek, hem de hayatta gözle görülür farklılıklar, düzenlemeler yaratacak metotlar.
Meselenin ilginç tarafı, aslında erteleme hastalığını çekenlerin, bu hastalıktan en çok rahatsız olan kişiler olması. Yani, aslında daha çok sosyal bir yönü olan bu hastalık, yine de en çok, o hastalığa sahip olanları etkiliyor. Öğrenciyse, ödevlerini yapamıyor. Bir işi varsa, ona verilen görevleri yerine getiremiyor. İstenilen şeyleri yapsa da, işleri son ana bıraktığı için, ortaya kalitesiz ürünler çıkıyor. Bunun sonucunda, hayatta başarısızlık riski, oldukça artıyor. Toplum içindeki imaj kötü olarak görünüyor ve insan ilişkilerinde, büyük sorunlar ortaya çıkıyor.
Bu hastalığın sebepleri arasında, aslında hastalığı çeken insanların sahip oldukları kötü özellikler yer almıyor. Mükemmeliyetçilik, motivasyon eksikliği, kişiye uygun olmayan proje veya iş seçimi, ‘’başarısızlık şeması’’ ya da ‘’öğrenilmiş çaresizlik’’ adı verilen, ‘’ben zaten bu işi başaramam’’ düşüncesi gibi sorunlar, aslında direkt bireyden değil, çevrenin doğrudan veya dolaylı etkilerinden kaynaklanıyor.
Yani eğer bu hastalık sizde varsa, tüm sorumluluk üzerinizde değil. İçinde bulunduğunuz çevre, size biçilen görevler ve bazı durumlarda zorlanarak, bir işi yapmaya mecbur bırakılmanız, zaten o işi yapmak istememenize yol açar ve motive olamadığınız için, işi yapsanız bile, ortaya çıkan sonuç verimli olmaz. Bu hastalıktan kurtulmak için yapmanız gerekenler;
Yapmanız Gereken İşleri, Parçalara Ayırın
Bütün olarak görmek, canınızı sıkabilir ve üzerinizde baskı oluşturabilir. Bunun yerine, parça parça halletmeye çalışın.
Her Gün Bir İşi Yapın
Kendinize çok yüklenmeniz, beyninizi ve motivasyonunuzu deforme edebilir. Bu yüzden, kendinizi verimli kullanın.
En Kolayları, Önce Halledin
Yapacağınız işin kolay, çabuk yapılabilir olan parçalarını, önce tamamlayın. Bu şekilde, hem kendinize güveniniz gelecek, hem de işi yapmaya alıştığınız için, devamını getirmeniz kolay olacak.
Tam Zamanlı Çalışmayın, Aralar Verin
İnsan beyni, bir işe veya göreve en fazla 25-30 dakika kadar konsantre olabilir. Beyni, bu süreden fazla odaklamak, kendinize zulmetmeniz anlamına gelecektir. Mesela, her yarım saatte, 5 dakikalık veya bir sigara içmelik aralar verin. Bu şekilde, beyniniz rahatlayacaktır.
‘’Ödüllendirme’’ Mekanizmasını Kullanın
Psikolojide, birini, istenen bir şeyi yapmaya motive etmek için, ödül mekanizmaları kullanılır. Siz de kendi üzerinizde bunu uygulayın. Çok istediğiniz bir şey yaptığınızda, kendinize, uzun zamandır istediğiniz bir şeyi alın mesela. Bu şekilde, motivasyonunuzu artıracaksınız.
Konsantrasyonunuzu Dağıtmayın
Yapmak istediğiniz işe odaklandığınızda, çevrenizde, dikkatinizi dağıtacak bir şey olmasın. O süre boyunca, odanıza veya ofisinize kimse girmesin. Facebook, Twitter kullanmayın. Yapacağınız işi bitirdiğinizde, hem zaten bol bol zamanınız olacak, hem de verdiğiniz ödünleri telafi ederken, kendinizi ödüllendirmiş olacaksınız.
En Verimli Olduğunuz Zaman Aralığını Bulun
Gün içinde, diğer saatlerden daha verimli çalıştığınız zaman aralıkları vardır. Bazıları öğlen daha iyi çalışır, bazıları akşam veya gece geç saatlerde. Başkalarından ezbere tavsiye almayın, kendiniz, en iyi çalıştığınız zaman aralığını seçin ve işleri, o zaman aralığında halletmeye çalışın.
Uykunuzu Alın
Yeterince uyumamak, dikkat dağınıklığı ve anlama güçlüğü gibi bir çok sorunu beraberinde getirir. Gün içinde yeterince uykunuzu alın ve özellikle, epifiz bezinin yoğun olarak çalıştığı, gece 1-3 saatleri arasında, mutlaka uyuyor olun.
Kendinizi, Sebeplerle Motive Edin
Her işi yapmanızın, bir sebebi vardır. Kendinizi, o işi neden yaptığınızı hatırlayarak, motive edin. Belki, o iş bitince iyi bir para alacaksınız, belki istediğiniz şehirdeki okula gideceksiniz, belki de, istediğiniz biriyle buluşmanız için, o işlerin bitmesi gerekiyor. Bunları düşünerek, dikkatinizi yoğunlaştırabilirsiniz.
Unutmayın, siz makine değilsiniz. Verilen görevler ve belirli kodlarla, planlanan zaman aralığında bitiremeyebilirsiniz her zaman işinizi. Bu yüzden, bir şeyi yapmaya ‘’zorunlu’’ hissetmeyin kendinizi. O işi yapmak için, motivasyon yaratın. İstemediğiniz bir şeyi, zorunluluk ne olursa olsun, yapamazsınız. Önce istemeniz gerekiyor, zaten ‘’motivasyon’’ denen şey de, aslında bu.
Aklınızdan Geçirdiğiniz An Yapın
İş için planlarınız varsa, o işi yapmaya cesaret ettiğiniz anda, ‘’nasıl olsa iki saat sonra başlarım’’ demeyin, hemen yapmaya başlayın. Unutmayın ki, ertelediğiniz sürece, o işi asla yapmayacaksınız. Ertelemeniz, ancak o işin aklınızdan çıkmamasına ve daha çok stres yükünün altına girmenize sebep olur. Bu yüzden, bir işi yapmaya karar verdiğiniz anda, bir ucundan tutarak, o işi yapmaya başlayın.
