Türkiye’de yapılan yasal düzenlemeler sonucu, engelli bireylerin hayatlarını çok daha kolay bir hale getirmek adına ÖTV ödenmeksizin araç alınması sağlanmıştır. Bunun için %90 engelli raporu ile ve %40 engelli raporu ile araç alma fırsatı sağlanmıştır.
%90 Engelli Raporu ile Araç Sahibi Olma
ÖTV yasasının 7. maddesine göre; en az %90 oranında engeli olan bireyler, ÖTV ödemeden araç sahibi olabilmektedirler. Alınan araçlar; ağır engelli kategorisinde bulunan kişilerin araç kullanmaya elverişli olmadığı durumlarda en fazla üçüncü dereceye kadar yakını olan kişiler ya da profesyonel şoförler tarafından kullanılabilmektedir.
Aracın alınması sırasında trafik tescil işleminde; araç sahibinin yakını olan kişi ya da şoförün de kayda girmesi gerekmektedir. Bu da aracın kullanımını yapacak kişinin profesyonel şoförlük yapması durumunda iş akdinin noter tarafından düzenlenemesini gerektirmektedir. Bu tür araçların engelli bireyler için özel bir tertibata sahip olmaması nedeniyle sürücünün aracın ait olduğa sınıfa yönelik ehliyetinin olması yeterlidir. Bu indirimden faydalanabilmek için engelli bireyin ehliyet sahibi olması koşulu aranmamaktadır.
% 40 Engelli Raporu ile Araç Sahibi Olma
ÖTV fırsatından yararlanarak; engelli bireyler kendilerinin kullanımına uygun araç sahibi de olabilirler. ÖTV ödemeden araç sahibi olmak için bireylerin en az %40 sınırında Engelli olduklarını kanıtlayacak bir rapor almaları gerekmeketdir. Raporda belirtilen engelin ise kişi için özel olarak üretilmiş aracı kullanımına izin verecek nitelikte olması gerekmektedir. Bu koşulları sağlamış engelli bireyler, ÖTV fırsatından yararlanarak araç sahibi olabilirler.
Ancak bu araçların kullanılması için de engelli bireylere kurs verilmekte ve kurs sonunda uygulanan sınavdan geçilmesi istenmektedir. Sınav sürecini geçen engelli birey H sınıfı ehliyete sahip olmaktadır. Bu bağlamda H sınıfı ehliyetin olması zorunludur diyebiliriz. Ardından da trafik sicil işlemleri sırasında kişinin engel durumunu belirten raporu ile H sınıfı ehliyeti kayda geçirilerek ÖTV’den muah olması sağlanmaktadır.
Otomatik Vitesli Araçlarda İstisna
Otomatik vites araçlar tertibatlı araç kategorisinde değildir. Bu durumda sağ veya sol bacağında sakatlık nedeniyle otomatik vites kullanacak kişiler “H Sınıfı Ehliyet Alabilir, Otomatik Vitesli Araç Kullanabilir.” ibaresi olduğu takdirde otomatik vitesli araca tertibat yapılmadan ÖTV indiriminden yararlanabilir. Ayrıca sol el ya da kolda engelliliği bulunan kişiler ise, manuel vites kolunu engelliliğe uygun olarak direksiyona monte ettirmesi ve benzeri şekilde tadilat yaptırması veya taşıtın fabrika çıkışında vitesin direksiyonun sağ tarafına sabitlenmiş olması gibi hallerde ise yapılan işlemler özel tertibat kabul edilebilir.
Engelli Raporu ile Araç Sahibi Olurken
Engelli raporu sayesinde; 1600 cc’ye kadar motor hacmine sahip olan araçlardaki ÖTV oranı %40 civarındadır. Bu noktada küçük, basit bir hesap yapılacak olunursa; 50 bin TL değerindeki bir araç, 30 bin TL değerine gelmektedir. Ayrıca engelli bireylerin araçları, belediyelere ya da devlete ait bölgelerde ücretsiz otopark imkanından da yaralanabilmektedir.
Ancak engelli raporu ile araç sahibi olurken çok iyi düşünülmeli ve hareket edilmelidir. ÖTV muafiyetinden yararlanarak satın alınan aracın, kaydedilen kişiler haricinde bir başkası tarafından kullanılması ağır cezalara çarptırılmasına neden olmaktadır. Yine bu araçların herhangi bir şekilde ödünç verilmesi de mümkün değildir.
Araç satılmak istendiğinde ise, araç alındıktan sonraki 5 yıl içinde olan satışlarda ÖTV ödenmesi zorunludur. 5 yıl dolduktan sonra ÖTV ödenmeden araç satışı gerçekleştirebilir.