Alerik rinit, oldukça sık görülen ve insan sağlığı üstünde ciddi olumsuz etkileri olan alerjik bir hastalıktır. Genellikle hapşırma, burun akıntısı, burun tıkanıklığı gibi şikayetlere neden olan alerjik rinit sosyal hayatı da olumsuz olarak etkiler. Bu hastalığa sahip olan kişiler, burun işlevlerinin bozulması sonucunda rahat nefes alamama, sürekli burun akıntısı yaşama, bu akıntının boğaza kaçması gibi nedenlerden dolayı yaşam kalitelerindeki düşüşten rahatsızlık duyarlar. Alerjik rinit belirli dönemlerde görülen ve yıl boyunca süren olmak üzere iki çeşittir.
Mevsimsel Alerjik Rinit:
Özellikle bahar dönemlerinde sıkça görülen alerjik rinitin en önemli nedeni polen alerjisidir. Bunun yanı sıra ağaç, çimen ve ot polenlerine bağlı olarak üç farklı dönemde de görülebilir. Ağaçlar genellikle ilkbahar aylarında, çimen yazın, çayır ve yabani otlar ise yaz sonu polen üretirler. Mevsimsel alerjik rinitin semptomları bu dönemlere bağlı olarak ortaya çıkar ve diğer zamanlarda hastaların şikayetleri azalır. Sıklıkla çocuk ve genç erişkinlerde görülmesine karşın ileri yaşlarda da başlayabilen bir hastalıktır.
Perennial Alerjik Rinit (Yıl boyu süren):
Hastaların şikayetleri yıl boyu sürer ve genellikle ortamda bulunan ev tozu, hayvan tüyü ve çeşitli kimyasallar neden olur. Gerekli önlemlerin alınması ve uygun tedavinin uygulanması durumunda hastalığın atak sayısını azaltmak mümkündür.
Belirtileri Neler?
- Hapşırık atakları
- Burun kaşıntısı
- Burun tıkanıklığı
- Sürekli ve su gibi burun akıntısı
- Boğaz ve damak kaşıntısı
- Geniz akıntısı
- Göz yaşarması
- Koku alma işlevinde bozukluk
- Baş ağırısı
Nasıl Teşhis Edilir?
Alerjik rinit tanısı koyulurken hastanın hangi ortamlarda bu şikayetlerinin arttığı öncelikli olarak sorulması gereken sorudur. Belirtilerin hangi mevsimde, hangi sıklıkta, hangi durumda, ne ile karşılaşıldığında gösterildiği gibi bilgiler teşhis için oldukça önemlidir. Daha sonra ise hastanın yaşı, kullandığı ilaçlar ve en önemlisi ailesinde alerjik hastalığa sahip birinin olup olmadığı gibi bilgiler önem taşır. Alerji genetik bir hastalık olduğu için hastanın ailesel öyküsünü dinlemek teşhis açısından yol göstericidir.
Alerjik Rinit Nasıl Tedavi Edilir?
Alerjik rinit, alerjenden uzak kalınması ve uygun tedavinin uygulanması sonucu kontrol altına alınabilir. Hasta, tedavi edilmediği takdirde burun tıkanıklığı, baş ağrısı, konsantrasyon düşüklüğü, horlama, uyku bozukluğu gibi problemlerle karşılaşabilir. Tedavi edilmeyen hastalarda astıma kadar giden solunum yolu hastalıkları görülmektedir. Hasta, şikayetleri sonucu doktora danıştığında önce ayrıntılı bir kulak, burun, boğaz muayenesi gerçekleştirilir. Bu muayene sonucunda alerjiye yönelik bulgular elde edildiği takdirde ileri boyutlu bir alerji testi yapılır. Alerjik rinit tedavisinde 3 farklı yöntem uygulanır.
1 -Allerjenden Korunma:
Temel tedavi yöntemidir. Ancak alerjenin tam olarak belirlenememesi, hastanın maddeden kaçınamaması ya da birden fazla maddeye alerjisi olması gibi nedenlerden dolayı tam olarak uygulamak mümkün değildir. Hastanın alabileceği bazı önlemler ile alerji ataklarının azaltılması amaçlanır. Bu önlemler;
- Ev içerisinde bitki ve hayvan bulundurmamak
- Tozlu ve dumanlı ortamlarda durmamak
- Halı, kilim gibi tüylü ev eşyalarından kaçınmak
- Polenlerin yoğun olduğu mevsimlerde kapı ve pencereleri kapalı tutmak
- Çarşaf ve nevresimleri düzenli olarak yıkamak ya da özel ürünler kullanmak
- Isı ve neme dikkat etmek
2- İlaç Tedavisi:
Hastanın şikayetine göre göz damlası, burun spreyi, alerji karşıtı hap ve şuruplar ile tedavi uygulanır.
3 -İmmünoterapi (Aşı Tedavisi):
Önceki tedavilere cevap vermeyen hastalara uygulanan yöntemdir. Aşı tedavisi alerji şikayetleri üzerinde uzun süre etkili olan bir uygulamadır.