Soğuk kompres, buz torbası ya da soğuk havlu ile yapılan oldukça düşük maliyetli bir tedavi yöntemi olup şişlik, burkulma ve ağrıları hızlı şekilde azaltmaya yarar. Soğuk kompres yöntemi doğru ve zamanında uygulandığı takdirde ağrı ve şişliği kısa sürede hafifletip vücudu rahatlatır. Beklenmedik kazalarda en etkili ilk yardım metotlarından biri olarak uygulanır. Etkili tedavi için soğuk kompres nedir, soğuk kompres nasıl uygulanır ve sıcak kompresle farkı nedir gibi soruların cevaplarını öğrenin.
Soğuk Kompres Nedir?
Soğuk kompres, hazır şekilde satın alabileceğiniz jel buz paketleri, evde yapabileceğiniz soğuk kompres çözümleri olmak üzere farklı araçlarla yapılabilir. İlk yardım amacıyla kullanılabilecek soğuk kompres araçları:
Jel paketler: Hazır olarak satılan jel paketler sıcak ve soğuk olmak üzere iki farklı kullanım sunar. Jel paketler dondurucuda muhafaza edilerek gerektiğinde soğuk kompres için kullanılır. Tekrar tekrar kullanılabilir.
Anında soğuk kompres paketleri: Bu tip kompres araçları, özel olarak üretilir. Paketin ortasına bastırılınca aktive olur ve anında buz torbasına dönüşür. Acil durum çantaları için ön hazırlık gerektirmeksizin kullanım imkânı sunar. Tek seferliktir.
Buz torbası: Evde kolaylıkla hazırlanabilir. Dayanıklı bir poşete ya da kapaklı buz torbasına bir miktar buz doldurup ağzını sıkıca bağladığınızda buz torbası elde edersiniz.
Soğuk havlu: Bir havluyu ya da emici bir kumaş parçasını önce suyla ıslatın ardından poşete koyup dondurucuya atın. Kumaştan yapılan soğuk torba, daha geniş alanlara soğuk kompres yapabilme imkânı sunar.
Dondurulmuş sebze: Acil durumlarda jel paket ya da buz yoksa dondurulmuş bezelye, nohut gibi gıdaları kullanabilirsiniz.
Hangi Durumlarda Soğuk Kompres Uygulanır?
Yaralanma: Spor yaralanmaları, düşme, çarpma gibi anlık gelişen yaralanmalarda soğuk kompres kullanılır. Soğuk kompres için sorunun akut mu kronik mi olduğu ve üzerinden ne kadar zaman geçtiği sorularını cevaplamanız gerekir. Son 48 saat içinde meydana gelen yaralanmalar akut yaralanma olarak tanımlanır. Genellikle, düşme, çarpma gibi ani bir travmanın sonucudur. Cilt üzerinde ağrı, şişlik, kızarıklık, hassasiyet, ısı artışı gibi belirtiler olur. İlk 48 saat içinde soğuk kompres uygulanırsa şişlik, ağrı ve hassasiyet büyük ölçüde azalır. Soğuk kompresin etkili olabilmesi için hızlı ve doğru şekilde uygulanması gerekir.
Baş ağrısı: Migren ve gerilim tipi baş ağrılarında soğuk kompres ağrıyı hafifletir. Dinlenme esnasında kısa aralıklarla uygulanabilir. Soğuk kompres yüz bölgesinde felç ya da yanığa sebep olabileceği için oldukça dikkatli uygulanmalıdır.
Göz alerjisi: Dış etkenlerden kaynaklanan mevsimsel göz alerjileri, alerjik konjonktivit ve temas alerjilerinde günde 4-5 kez buz uygulaması yapılabilir. Alerji belirtilerini hafifletir.
Hemoroid: Soğuk kompres, basur ağrılarını hafifletir. Buz, hemoroidal damarların büzüşmesini sağlar. Kaşıntıyı azaltır. Makat bölgesine 5-10 dakika boyunca aralıklarla uygulanabilir.
Kas ağrıları, kronik vücut ağrıları, eklem ağrıları gibi rahatsızlıklarda soğuk kompres yerine sıcak kompres kullanın. Kronik ağrılar, aniden ortaya çıkmayan belirli bir süredir olan, kademeli olarak artan, zaman zaman kaybolup tekrar ortaya çıkan ağrılar olarak ayırt edilebilir.
Soğuk Kompres Nasıl Yapılır?
Soğuk kompres uygulaması, birçok ağrıyı hafifletmede oldukça iyi çalışır. Soğuk kompres yukarıda saydığımız araçlardan biri ile kolaylıkla tek başınıza yapabileceğiniz ilk yardım uygulamalarından biridir. Fakat çok dikkatli uygulanması gerekir.
Düşme ve çarpma sonucu oluşan yaralanmalarda, ağrıyan bölgeye 15 dakika soğuk kompres uygulaması yapıp çekin. 15 dakika uygulama, 15 dakika dinlendirme şeklinde birkaç sefer tekrarlayabilirsiniz. Müdahalenin 48 saat içinde yapılmasına özen gösterin. 72 saat sonra belirtilerin hafiflemediğini düşünüyorsanız en yakın sağlık kuruluşuna müracaat edin.
Buz asla doğrudan cilde temas etmemelidir. Buz paketini ince bir kumaşla sarıp uygulayabilirsiniz. Uzun süre aynı bölgeye kompres yapılmamalıdır. Aksi takdirde cilt yanıkları, donma, yüz felci gibi sorunlara neden olabilir.
Ciddi yaralanmalarda soğuk kompres uygulanmamalı, acil olarak sağlık kuruluşlarına başvurulmalıdır.
