Abdest almak; Müslümanların namaz gibi belirli ibadetleri gerçekleştirirken bir düzen içerisinde, bazı organları yıkayıp bazılarını mesh ederek yaptıkları arınmadır. Bu arınma maddi temizlik olmasının yanı sıra, Allah’ın huzuruna çıkılan namaz vakitlerinde, saygı gereği temiz olmamızı öğütler. Ayrıca gün içinde yıkadığımız vücudumuzun belirli bölümleri, üzerimizde biriken statik elektriğin boşalmasına yardımcı olur. Bu şekilde rahatlamamızı sağlar.
Fıkıh alimleri abdestin farzlarını ve sünnetlerini Kur’an ve Hz. Peygamberimizin sürekli olarak yaptığı davranışlara dayanarak şöyle belirlemiştir:
Sünni alimlere göre abdestin farzı dörttür;
Başın dörtte birini mesh etmek, kolları dirseklere kadar yıkamak, yüzü yıkamak, topuklar da dahil olmak üzere ayakları yıkamak.
Diğer mezheplere göre ise abdestin farzları ufak da olsa farklılık gösterir. Şii alimlerinin bazıları “ayaklara mesh etmenin” abdestin farzlarından olduğuna inanırken, diğer bazı alimler meshin farz, yıkamanın sünnet olduğuna inanmaktadır. Bir kısım alimler ise her iki uygulamadan birini yerine getirmenin yeterli olacağına inanmıştır.
Diğer mezheplerde abdestin farzları şöyledir:
Hanefi mezhebinde abdestin farzları
1- Yüzü bir kere yıkamak
2- İki kolu da dirseklere kadar birer kere yıkamak
3-Başın dörtte birini mesh etmek (Nemli olan eli başa sürmek.)
4- İki ayağı da bileklere kadar birer kez yıkamak
Maliki mezhebinde abdestin farzları
1- Niyet etmek
2- Bir defa yüzü yıkamak
3- Birer defa iki kolu yıkamak
4- Başın tamamını mesh etmek
5- İki ayağı yıkamak
6- Muvalat (Bir önce yıkadığı uzvu kurumadan, arka arkaya acele olarak yıkamaktır.)
7- Delk (Yıkanan her yeri ovmaktır.)
Şafii mezhebinde abdestin farzları
1- Niyet etmek,
2- Yüzü bir kez yıkamak
3- Eller de dahil olmak üzere iki kolu da yıkamak
4- Başın belli, az bir kısmını mesh etmek
5- iki ayağı da yıkamak
6- Tertip (Yıkanan her uzvu bir düzen içerisinde sıralı yıkamak)
Sunni mezhebinde ise Abdestin sünnetleri ise şöyledir
1- Niyet etmek.
Abdest almaya başlanırken “Niyet ettim Allah rızası için abdest almaya” diye niyet edilir.
2- Euzü Besmele yani Euzübillahimineşşeytanirracim, Bismillahirrahmanirrahim denir.
3- Bir elin parmakları diğer elin parmaklarının içine geçirilerek üçer kez eller bileklere kadar yıkanır.
4- Sağ el olması kaydıyla ağza üç kez su verilir ve iyice gargara yaparak yıkanır.
5- Yine sağ el ile buruna üç kez su çekilir, sol el ile temizlenir.
6- Her iki avuca da su doldurularak üç kez yüz yıkanır.
7- Önce sol el ile sağ kol dirsekler dahil edilerek üç kez yıkanır.
8- Sağ el ile sol kol dirsek dahil edilerek üç kez yıkanır,
9- Her iki kol da eller yardımıyla yıkandıktan sonra, eller tekrar yıkanır ve başın dörtte biri mesh edilir.
10- Sağ ve sol elin şehadet parmakları ile iki kulağın deliklerine su verirken baş parmaklar ile kulakların arkası temizlenir.
11- Ellerin dışı ile ense mesh edilir,
12- Sol elin küçük parmağı ile, sağ ayağın küçük parmağından başlayarak, ayak parmaklarının arası kuru yer kalmadan üç kez yıkanır.
13- Sol ayağı üç kez yıkarken, ayak parmaklarının arasını küçük parmağı ile bu sefer baş parmaktan başlayarak, küçük parmağa doğru, ayak parmaklarının arası yıkanır.
Tüm bunları yaparken okunacak birçok dua vardır fakat tüm uzuvları yıkarken besmele çekip şehadet getirmek gerekir. Bu sıra ve düzen içerisinde abdest alınır fakat abdestin bazı mekruhları da mevcuttur.
Abdestin mekruhları:
Sünnetleri terk etmek. Abdest uzuvlarından birini üç defadan az veya fazla yıkamak. Suyu yüzüne çarpmak. Sağ el ile sümkürmek. Suyu çok az kullanmak veya israf etmek. Abdest alırken konuşmak. Güneşte ısınmış su ile abdest almak.
Abdest mekruhlardan kaçınılarak sünnetleri yerine getirip doğruca alındıysa ve abdestinizi bozacak aşağıdaki durumlardan herhangi biri yaşanmadıysa abdestiniz kabul olur.
Allah kabul etsin…
Abdesti bozan durumlar
Boşaltım organlarından idrar, kan, meni, dışkı, yel gibi katı, sıvı veya gaz çıkması
Uyumak, delirmek, bayılmak, sarhoş olmak gibi idrak gücünün kaybedildiği durumlar içerisinde olmak, herhangi bir yerinizin kanaması, cinsi münasebet, ağız dolusu kusmak, teyemmüm almış birinin su bulması, yellenmek.