Diş doktorlarının “kalkülüs” olarak adlandırdığı diş taşı yani tartar, insanın tükürüğündeki minerallerin ve plakların bir ürünüdür. Taş, diş eti iltihabı ve peridotit gibi diş eti hastalıklarının başlıca nedenidir.
Manuel Temizleme: Kazıma İşlemi
Taş, özellikle diş eti çizgisinin altında oluştuğunda en büyük surunu yaratır. Taşın yapısı kireçli ve serttir; temizlenmesi ise güçtür. Düzenli diş kontrollerinin bir bölümüyle kişi, dişlerinin ve taşların temizlenmesini sağlar. Bu temizleme işlemi, özellikle diş eti çizgisinin altındaki taşlar için diş hekimlerinin kullandığı gratuar ve küret adı verilen aletlerle dişi kazıyarak yapılır. İşlem, başta rahatsız edici olup diş etlerinizi kanatsa da temizlik açısından oldukça etkilidir. Diğer bir yöntem ise, taşları temizlemeye yardımcı olan bir titreşim aleti kullanmaktır.
Diş hekimleri hastanın durumuna da bağlı olarak, genellikle anestezi kullanmadan birtakım ultrasonik ve periodontal aletlerle diş taşını ağızdan uzaklaştırır. Bu işlemden sonra diş taşının bir daha oluşumunu mümkün olduğunca engellemek için dişlerin yüzeyini parlak yüzeyler oluşturur. Bu işlemleri diş hekiminde yaptırmanın en önemli avantajı, diş hekimlerinin bu işlemleri yaparken diş etine veya ağız içindeki herhangi bir bölgeye zarar vermemesidir. Yeniden oluşabilmesine karşı, hekim kontrolünde yılda en az bir defa hekim kontrolünde bu operasyonlar gerçekleştirilmelidir; ayrıca kişinin kendisi de günlük bakımını çok iyi yapmalı, her yemekten sonra mutlaka dişlerini aşırı bastırmadan fırçalamalıdır.
Tartar Önleyici Diş Macunları
Bir diğer yöntem ise tartar önleyici diş macunlarıdır, ancak bu konuda tartışmalar devam etmektedir. Diş kaybıyla sonuçlanabilen bir diş eti hastalığı olan peridotite yol açan da, diş etinin altında oluşan taşlardır (tartardır). Tartar kontrollü diş macunlarının estetik bir görünüme etkisi olabilir. Kişi, diş hekimine gittiğinde dişlerinin daha iyi temizlenmesine yardımcı olabilir, ancak gerçek, zararlı taşların oluşmasını önlemekteki yararı çok azdır. Dikkat edilmesi gereken bir nokta ise, bazı tartara karşı diş macunları üzerinde bulunan uzman kuruluşların onayı, anti-tartar nitelik için değil, diş macununun içerdiği flor için verilmiş bir onaydır. Yani beyazlatıcı etkisini sürdürmek isterken kişi, farkında olmadan hassas olan diş etlerine zarar verebilir. Hekim kontrolünde bu tür diş macunlarının kullanımı, tavsiye edilmektedir.