Son günlerde adını sık duyduğumuz ve özel diyet programları çıkarılan beslenme modellerinden birisi olan ‘’Gluten Free’’ yani glutensiz beslenme Amerikalılar tarafında buğday göbeği diyeti olarak da adlandırıyor. Sanıyoruz ki en başta glutenin ne olduğunu açıklamamız gerekiyor. Gluten; buğday, arpa ve çavdarda bulunan bir protein türüdür. Bu protein, hamuru birbirine bağlar ve pişerken kabarmasını sağlar.
Hamurda bulunması nedeniyle yediğimiz ekmek, pizza, poğaça, bisküvi, simit ve açma böreklerin birçoğunda glüten bulunuyor. Dolayısıyla günlük hayatta glutenden kaçınmak o kadar kolay değil.
Glutensiz beslenme gluten duyarlılığı bulunan ya da çölyak gibi hastalıklara sahip kişiler için bir tercih değil zorunluluk aslında. Ancak yaşınıza rağmen en sıradan aktivitelerde bile çok çabuk yoruluyorsanız, kendinizi sürekli bitkin ve mutsuz hissediyorsanız, sabahları ağrıyla uyanıyor ya da uyanmakta zorluk yaşıyorsanız glutensiz beslenme sizin için bir tercih konusu olabilir.
Gluten duyarlılığı olan kişilerde, tüketilen glutenli yiyecekler inflamasyona neden olur. İnflamasyon da kişilerde insülin direnci oluşmasına neden olur, kanda insülin düzeyi artınca da kilo almak kolaylaşıyor. Bu nedenle glüten duyarlılığınız varsa ve kilo vermek istiyorsanız glütensiz diyetleri uygulamak kilo vermeyi hızlandırabilir.
Gluten duyarlılığı olmayan kişilerin bu beslenme modelini uygulamasıysa rafine unla yapılan gıdalar tüketilmediğinden kalori tasarrufu sağlar ve kilo vermeyi kolaylaştırır. Ancak bu noktada beslenme düzeninizde glutenli gıdaların yerini hangi gıdalarla doldurduğunuz önem kazanıyor. Örneğin glutenli gıda olarak rafine unla yapılan gıdaları hayatınızdan çıkardığınızda yerini nişasta unlu ve şekerli gıdalarla doldurursanız kilo verme konusunda hiçbir fayda elde edemezsiniz. Ancak beslenmenizde glutenli gıdaların yerini meyve, sebze ve baklagillerle doldurursanız kilo vermeniz elbette kolaylaşır.
Gluteni bırakmak sadece çölyak hastaları ya da glüten duyarlılığı olan insanlar için değildir. Gluten aslında diyabete, metobolik sebepli Alzheimera, hipotroididen, eklem romatizmalarına, damar içi plaklanma sonu kalp krizi, felç gibi birçok kadersel sanılan hastalığın zeminini hazırlar.
Glutensiz Beslenme Nasıl Yapılır?
Mısır, pirinç, nohut, mercimek, karabuğday gibi gıdalar gluten içermeyen gıdalardandır ve bu besinlerden glutensiz un yapmak mümkündür. Ayrıca; patates,bezelye, fasulye de gluten içermemektedir. Gluntensiz un yapımında patates, keçiboynuzu da kullanılabilmektedir. Genel olarak glutensiz un yapımında birkaç çeşit besin öğesi kullanılmaktadır. Bunun nedeni ise bu besin öğelerinin tek başına yeterli lezzete ve besleyici değere sahip olmamasıdır. Bunların dışında, mısır unu en çok tüketilen glutensiz un sınıfındadır. Glutensiz un ile hamur işlerinizi ve ekmeklerinizi pişirebilirsiniz.
Dışarıdan hazır ve ya paketlenmiş ürün aldığınızda alınacak ürünlerin üzerinde mutlaka glutensiz yazmasına dikkat etmelisiniz. Pek çok üretim yerinde gluten içeren besinler ile diğer besinler aynı proseslerde üretilir. O nedenle glutensiz yazması o ürünün ayrı bir üretim merkezinde üretildiğini ispatlar.