Ülkemizde, pek çok kişi nüfusa geç kaydedilmektedir. Bu sebeple kimlik bilgilerinde gerçek yaşları yazmamaktadır. Bu durum kişinin tüm yaşamında karşısına çıkmakta ve hak kayıpları doğurmaktadır. Örneğin bedelli askerlik zamanında, yaşlarının nüfusa küçük yazılmış olması nedeni ile bu fırsatı kaçırmış ve mağdur olmuş birçok insan bulunmaktadır. Bu mağduriyetlerin önüne geçmek amacı ile Yaş Düzeltme Davaları yoluna gidilmelidir.
Bu davalarda görevli mahkeme yani davanın açılması gereken mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesi’dir. Ayrıca Yaş, ad, soyadı ve diğer kayıt düzeltme davaları ilginin oturduğu yer mahkemesinde Cumhuriyet savcısı ve nüfus baş memuru veya nüfus memuru huzurunda görülür ve karara bağlanır.”
Kanun tarafından, Yaş düzeltme davalarının yanlızca bir defa açılabileceği kabul edilir. Çünkü daha önce mahkemenin vermiş olduğu bir tespit kararı vardır ve bu doğru kabul edilmektedir. Kişi bu davayı yaşamının her anında açabilir, belli bir süre sınırı bulunmamaktadır.
Yaş büyütme davası açılabilmesi için gerekli şartlar
- Dış görünüşünüzün, nüfusta yanlış olduğunu iddia ettiğiniz yaşa uygun olmaması gerekmektedir.
- Daha önceden yaş düzeltme davası açmamış olmanız gerekmektedir.
- Kişinin büyütmek istediği yaşta olan bir kardeşi olmamalıdır.
- Yaş büyütme davası açacak olan kişinin Hastane ve Doğum Evi gibi kurumlarda doğmamış olması gerekmektedir. Bunun sebebi ise bu kurumlarda doğum ile alakalı tutulan kayıtların kesin olmasıdır.
Bu şartların hepsi bir arada aranmaktadır. Ayrıca davayı kendiniz açıyorsanız 18 yaşından büyük yani reşit olmak zorundasınız. Aksi halde ancak veliniz yahut vasiniz bu davayı açabilmektedir.
Dava sırasında uygulanan usul işlemleri ise şu şekilde sıralanabilir.
- Kişinin nüfus kayıtları getirtilir. Aynı yaşta ikiz kardeşi olup olmadığı, ana babasının evlenme tarihi araştırılır.
- Yaş Düzeltme, Yaş Küçültme, Yaş Büyütme isteyen kişi duruşmada hazır bulundurulur. Dış görünüşü incelenir. Tam teşekküllü bir hastaneye sevk edilerek kemik yaşı “kemik radyografisi” raporu alınır.
- Dava bir avukat aracılığı ile açılıyorsa vekaletnamede mutlaka özel yetki ile görevlendirilmedir. Yaş düzeltme kişiye sıkı sıkıya bağlı bir hak olduğundan genel vekaletname ile işlem yapılması mümkün değildir.
Bu dava sırasında mahkeme Adli Tıp Kurumundan(bilirkişi) kemik yaşınızın tespitini isteyebilir, tanık dinlenmesi yoluna başvurabilir.
Yaş küçültme veya büyütme ile ilgili taleplerde yapılacak araştırma, resmi belge ve tanık beyanlarının tespitinden ibaret olacaktır. Bu nedenle genel olarak bu davaların ortalama süresi, üç ay ile altı ay arasında değişebilmektedir. Mahkemece kemik yaşı tespitinin istendiği durumlarda ise Adli Tıp incelemesi bu süreci altı, yedi ay, bazen de bir yıl kadar uzatabilecektir.
Dava açmanız durumunda masraflar ise ortalama olarak; mahkeme masrafı 230 ile 600 Tl arası değişir. Masraflar dilekçenizdeki delillere göre belirlenmektedir. Avukat ücreti ise bu meblağa dahil değildir. Avukatlık ücreti avukatla aranızdaki sözleşmeye göre değişir.