Kira artışı, kira bedelini enflasyona karşı korumak veya kiraya konu olan şeyin değerindeki artışı kira bedeline yansıtmak amacıyla, genellikle her yıl sözleşmenin yenilenmesiyle birlikte yeni kira döneminde ödenecek olan kira bedelinde yapılan güncellemedir. Ev ve işyeri kiralamalarında mal sahibi ile kiracı arasında anlaşılan kira bedeli, sözleşmenin uzaması halinde zamlanıyor. Yapılan bu zam, yıllık olarak uygulanıyor.
Konut ve işyerlerinde kira artışı yapılırken farklı yasal düzenlemeler vardır. Konutlarda kira artış oranına yasal bir sınır getirilmişken, işyerlerinde kira artış oranı serbest bırakılmış ve kiracı ile kiralayanın kendi aralarında yapacağı sözleşmeye göre belirlenmesine izin verilmiştir.
Borçlar Kanunu gereğince evdeki kiracıya yapılacak zam üretici fiyat endeksi oranlarında oluyor. ÜFE oranlarından on iki aylık ortalamalar baz alınarak zam yapılıyor. Bu oranlardan yüksek yapılan zamlar geçerli kabul edilmiyor.
Konutlar İçin Kira Artış Oranı
Kira artışının yapılacağı aydan bir önceki ayın TÜİK tarafından açıklanan Yİ-ÜFE 12 aylık ortalamalara göre değişim oranına bakılarak hesaplanır. Mal sahibi bu orana eşit veya bu orandan daha az bir oranda kiraya zam yapma hakkına sahiptir. Örneğin kira artışı Aralık ayında yapılacaksa TÜİK`in açıkladığı Yİ-ÜFE endeksinin ilgili yılın Kasım ayındaki 12 aylık ortalamalara göre değişim verisine bakılır.
Bir örnekle açıklayacak olursak:
TÜİK Kasım ayına ilişkin ÜFE rakamlarını açıkladı. ÜFE Kasım 2016’da Ekim ayına göre yüzde 2 artış, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 6,76 artış, 2015 yılının Kasım ayına göre yüzde 6,41 artış ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 3,93 artış gösterdi.
Kira zammı ÜFE’nin 12 aylık ortalamasına göre belirleniyor. Bu durumda ev sahipleri Aralık ayında en fazla yüzde 3,93 oranında zam yapabilecek.
Kira artış oranı 2016 Aralık ayı için kira artış oranı örneği:
Kira Bedeli: 1.000 TL
Kira zam oranı: Yüzde 3,93
Zam bedeli: 39,30 TL
Zamlı kira bedeli: 1.039,30 TL olur.
Kira artışınızla ilgili güncel rakamsal verileri aşağıdaki linkten yararlanarak siz de hesaplayabilirsiniz:
https://sitene-ekle.hesaplama.net/?a=kira-artis-orani
İşyeri kira artış oranı
6217 Sayılı Borçlar Kanunu Yasası, geçici 2.maddesi gereğince 01 Temmuz 2020 tarihine kadar serbest bırakılmıştır. Konut kira artış oranı Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi’ne (ÜFE) göre hesaplanırken işyeri kira artış oranı serbest bırakılmış. Mal sahibi 2020 yılına kadar kiracısına istediği oranda zam yapabiliyor. Ancak işyeri kira bedelinde artış yaparken, kira sözleşmesine bağlı kalması gerekiyor. Yani 2016 işyeri kira artış oranı sözleşmede ne kadar belirtilmişse o düzeyde olacaktır. Bu süre içerisinde işyeri sahipleri sözleşmeye bağlı kalmak şartı ile istediği oranda zam yapabiliyor. Hesaplamalarda kullanılan enflasyon oranları, her ay TÜİK tarafından açıklanıyor.
2016 Yılı ÜFE ve TÜFE Oranları (%)
Ay 12 Aylık Değişim Oranı (%) 12 Aylık Değişim Oranı (%)
Ocak 5,50 7,87
Şubat 5,61 7,97
Mart 5,64 7,96
Nisan 5,47 7,84
Mayıs 5,19 7,71
Haziran 4,91 7,74
Temmuz 4,77 7,91
Ağustos 4,51 7,98
Eylül 4,07 7,92
Ekim 3,83 7,89
Kasım 3,93 7,79
Aralık